Al eeuwenlang staat Damme bekend als de Uilenspiegelstad van Vlaanderen, met het Uilenspiegelmuseum als het kloppend hart. Het museum legt de nadruk op de verhalen en plaatst ze in hun historische context. Tegelijkertijd slaan we een brug naar het heden, omdat elke Uilenspiegel een spiegel is van zijn tijd. En humor blijft een universele kracht.
De legende van Uilenspiegel
Verrassend genoeg is de oorspronkelijke Uilenspiegel een totaal andere verschijning. De Nederduitse Dil Ulenspiegel ontstond omstreeks 1500 in het brein van de stadsschrijver Hermann Bote. Dil Ulenspiegel is een brutale schurk, die de regels van de opkomende burgerij systematisch met voeten treedt en de wereld op zijn kop zet. Met deze figuur wil de sociaal-conservatieve Bote een waarschuwende spiegel voorhouden: doe niet als Uilenspiegel!
Het werk van Bote wordt gedrukt in Straatsburg. Het raakt via Antwerpen en de Nederlandse bewerking verspreid over heel Europa. De prozadruk kent een geweldig succes: het werk wordt vrijwel ononderbroken herdrukt. De scherpe kanten van de duivelse schalk worden afgevlakt tot schelmenstreken van een guitige grappenmaker.
Met de roman van De Coster, La Légende d’Ulenspiegel, 1867, beleeft de figuur een nieuwe jeugd. De eeuwenoude traditie ondergaat een aardverschuiving. Tijl wordt de opposant van de fanatieke Spaanse koning Filips II en duikt op in de frontlinie van de Nederlandse opstand.
Al dan niet geïnspireerd door De Coster wordt hij van dan af voor de meest uiteenlopende karren gespannen: hij wordt zowel een kritische individualist als een strijdend proletariër, zowel een vertegenwoordiger van het ‘Herrenvolk’ als een verzetsheld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij wordt het hoofdpersonage van kinder- en jeugdverhalen, de vedette van stripverhalen, de held van films, theaterstukken, musicals, oratoria en liederen.
Telkens hij verschijnt, gebeurt er iets: hij zet de boel op stelten, draait de wereld ondersteboven, toont ons in zijn spiegel ons ware doen en laten.
Met trots presenteren wij dan een vernieuwd en uitgebreid aanbod, boordevol fascinerende Uilenspiegelverhalen. Jong en oud zullen in het museum terechtkunnen voor een avontuurlijke zoek- en doetocht en een spannende Uilenspiegelschattenjacht. Beleef de magie van Uilenspiegel en ontdek de schatten die ons museum te bieden heeft!
